Τα οικονομικά μπορεί να αυτοπροβάλλονται ως η «βασίλισσα των κοινωνικών επιστημών» λόγω των αναλυτικών μαθηματικών μεθόδων που χρησιμοποιούν πια, συνεχίζουν όμως να έχουν μια ασαφή ταυτότητα. Μερικοί θεωρούν του οικονομολόγους επιστήμονες και άλλοι απλώς ιδεολόγους.
Όλοι οι μεγάλοι οικονομολόγοι, ανεξαιρέτως παρακινήθηκαν να μελετήσουν τα οικονομικά, προκειμένου να βελτιώσουν τον κόσμο. Άλλοτε τα κατάφεραν και άλλοτε όχι. Ας δούμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Η οικονομία, μια αρχαία ελληνική λέξη, θεωρείται σχετικά νέα επιστήμη. Διαμορφώθηκε σταδιακά στη σύγχρονη μορφή της από τον 17ο και τον 18ο αιώνα, παράλληλα με τη μεταμόρφωση της Ευρώπης από αγροτική σε βιομηχανική κοινωνία.
Μέχρι σήμερα έχουν διαμορφωθεί διάφορες σχολές οικονομικής σκέψης, που σε μεγάλο βαθμό αντανακλούν τις διαδοχικές αλλαγές που έλαβαν χώρα στην πραγματική οικονομία.
Μερκαντιλισμός, φυσιοκρατία, κλασική σχολή πολιτικής οικονομίας, μαρξισμός, κεϊνσιανισμός, μονεταρισμός κ.α. είναι μερικές από αυτές με βασικούς εκπροσώπους τους Άνταμ Σμιθ, Ντέιβιντ Ρικάρντο, Τόμας Μάλθους, Καρλ Μαρξ, Τζον Μέιναρντ Κέινς, Μίλτον Φρίντμαν κ.α. Ο Άνταμ Σμιθ είναι ο πρώτος οικονομολόγος – φιλόσοφος που επεσήμανε τις αρχές βάσει των οποίων λειτουργεί μέχρι σήμερα η οικονομία της αγοράς με την εργασία να αποτελεί μοναδική πηγή ευημερίας ενός έθνους και με το διάσημο βιβλίο του «Ο πλούτος των Εθνών» να αποτελεί τη Βίβλο του καπιταλισμού. Στην αντιπέρα όχθη, ο Καρλ Μαρξ με τον συνεργάτη του Φρίντριχ Ένγκελς, τέθηκε επικεφαλής της αυστηρότερης επιστημονικής κριτικής του καπιταλιστικού συστήματος αφού κορμό της ιδεολογίας του αποτέλεσε η πάλη των τάξεων και η θεωρία της υπεραξίας, που αναλύονται διεξοδικά στο κυριότερο έργο του, το «Κεφάλαιο».
Τέλος, η «Αγία Τριάδα» της σύγχρονης πολιτικής οικονομίας ολοκληρώνεται με τον Τζον Μέιναρντ Κέινς ο οποίος έκανε τις θεωρίες του πράξη και μάλιστα πετυχημένη αφού υποστήριξε ότι μόνο με κρατική παρέμβαση μπορεί να βοηθηθεί η οικονομία σε περιόδους ύφεσης μέσω δημόσιων επενδύσεων, ρυθμίσεων και κοινωνικών μέτρων.
Τα οικονομικά αποτελούν ίσως το μόνο πεδίο όπου δυο άνθρωποι μπορούν να μοιραστούν ένα βραβείο Νόμπελ λέγοντας τα ακριβώς αντίθετα πράγματα (περίπτωση Χάγιεκ – Μιρντάλ) ή οι οικονομολόγοι, θα μπορούσε να πει κάποιος, ότι γίνονται πλούσιοι εξηγώντας γιατί οι άλλοι είναι φτωχοί ή είναι αυτοί που ξέρουν την τιμή του κάθε τι και την αξία κανενός.
Όπως κι αν είναι τα πράγματα θεωρίες που φέρνουν αποτελέσματα σε κάποια χώρα δεν εφαρμόζονται σε άλλη λόγω των ιδιαίτερων εθνικών συνθηκών που επικρατούν εκεί ή θεωρίες που αποδεικνύονται αποτελεσματικές σε μια περίοδο, είναι αναποτελεσματικές σε άλλη περίοδο, ακόμη και στην ίδια χώρα. Οι οικονομολόγοι γίνονται αντικείμενο σκληρής κριτικής σε όλο τον κόσμο ότι οι προβλέψεις τους όχι σπάνια έχουν την ίδια αξιοπιστία με τις προβλέψεις των αστρολόγων. Και παρόλα αυτά οι οικονομολόγοι είναι σήμερα περιζήτητοι, γι΄αυτό άλλωστε βρίσκεται στο απόγειό της διεθνώς η παραγωγή αποφοίτων από τις οικονομικές πανεπιστημιακές σχολές.
Πηγή Λιαγκρή – Οικονομολόγος
