Στο πλαίσιο του μαθήματος της Ιστορίας, οι εκπαιδευτικοί της Δ΄ Δημοτικού επικοινώνησαν με τη συγγραφέα κα Κατερίνα Σέρβη – συγγραφέα των ιστορικών κόμικς «Στη μάχη των Θερμοπυλών», «Στη μάχη του Μαραθώνα» και «Στη Σαλαμίνα και τις Πλαταιές», που διαβάστηκαν από τα παιδιά μας – και συμφώνησαν οι μαθητές και οι μαθήτριες να συμμετέχουν στην περιήγηση – παρακολούθηση μιας «ζωντανής» ανασκαφής την ώρα εργασίας αρχαιολόγων και φοιτητών στον αρχαιολογικό χώρο Πλάσι στον Μαραθώνα, που οργανώνουν οι Φίλοι του Αρχαιολογικού Μουσείου Μαραθώνα.
Η δράση αυτή αποτέλεσε μοναδική ευκαιρία για τους μαθητές μας, καθώς το πρόγραμμα αυτό του ΕΚΠΑ πραγματοποιείται μια φορά τον χρόνο και διαρκεί για έναν μόνο μήνα, ως πρόγραμμα πρακτικής άσκησης των αρχαιολόγων. Σε αυτό το πλαίσιο οι ημερομηνίες ήταν περιορισμένες και ελάχιστα σχολεία έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν.
Οι μαθητές μας είχαν την ευκαιρία να προσεγγίσουν βιωματικά τη σημασία, την ουσία και την έννοια μιας ανασκαφής, να διαπιστώσουν με τα μάτια τους και να κατανοήσουν το δύσκολο αλλά και ενδιαφέρον, γεμάτο υπομονή και επιμονή, έργο των αρχαιολόγων, να δουν και να συνειδητοποιήσουν τον χρόνο και το χρονικό μιας ανασκαφής, να γνωρίσουν και να χρησιμοποιήσουν τα εργαλεία των αρχαιολόγων, να δουν ζωντανά όλα όσα αναφέρονται κατά τη διάρκεια μιας διδασκαλίας του ιστορικού μαθήματος κι όχι απλά να τα φαντάζονται, να συμβάλλουν κι εκείνοι στη διαδικασία της ανασκαφής, να κατανοήσουν τα πρώτα μέτρα προστασίας των αρχαίων ελληνικών ευρημάτων και της «διάσωσής» τους στον χωροχρόνο, αρχαίων που αποκαλύπτονται στο πλαίσιο της συστηματικής έρευνας, που διεξάγεται με τη συμμετοχή πλειάδας φοιτητών και ερευνητών.
Η εμπειρία τους ήταν «μοναδική», «συγκλονιστική», «ανεπανάληπτη» και «αξέχαστη», όπως τα ίδια τα παιδιά μαρτυρούν. Έδειξαν σοβαρό και ουσιαστικό ενδιαφέρον για την εργασία ενός αρχαιολόγου, έκαναν εύλογες και εύστοχες ερωτήσεις και απαντούσαν εύστοχα στις ερωτήσεις των αρχαιολόγων. Έδειξαν πνεύμα συνεργασίας και ευγενούς άμιλλας κατά τη διάρκεια που οι ίδιοι έκαναν ανασκαφή. Η χαρά και ο ενθουσιασμός τους για τη συμμετοχή τους στο συγκεκριμένο πρόγραμμα γιγαντώθηκαν, όταν οι ίδιοι ανακάλυψαν, ως μικροί αρχαιολόγοι, ένα αρχαιολογικού και ιστορικού ενδιαφέροντος εύρημα, ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι από κάποιο αγγείο – αμφορέα και μια πέτρα από ένα σημείο ενός προϊστορικού τοιχίου. Η δράση – δραστηριότητα αυτή αποτέλεσε το επιστέγασμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας και διδασκαλίας του μαθήματος της Ιστορίας.
Λίγα λόγια για το Πρόγραμμα του ΕΚΠΑ:
Aπό τον Μάιο του 2014, η ανασκαφή διεξάγεται από τον Τομέα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, υπό την εποπτεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής του ΥΠΠΟΑ.
Η ανασκαφή έχει διττό χαρακτήρα, εκπαιδευτικό και ερευνητικό. Ως εκπαιδευτική διαδικασία, πραγματοποιείται κάθε Μάιο στο πλαίσιο του υποχρεωτικού μαθήματος «Ανασκαφική, Επεξεργασία Αρχαιολογικού Υλικού και Μουσειολογία» και αποτελεί το βασικό πεδίο πρακτικής άσκησης των φοιτητών αρχαιολογίας, που θα ασχοληθούν με τη μελέτη και τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Ως ερευνητικό πρόγραμμα, αφορά μία θέση η οποία αποτέλεσε επίκεντρο ανθρώπινης δραστηριότητας με αξιοσημείωτη συνέχεια για τέσσερις σχεδόν χιλιετίες, από τη Νεολιθική εποχή έως και την Ύστερη Αρχαιότητα.
