Το Δεκέμβριο του 2019 οι μαθητές και οι μαθήτριες της Γ’ Δημοτικού του Σχολείου μας ήρθαν σε μια εις βάθος γνωριμία για τις γιορτές των Χριστουγέννων.
Στο πλαίσιο του μαθήματος των Θρησκευτικών ασχολήθηκαν διεξοδικά με τη «Λαογραφία» του τόπου μας, σύμφωνα με το βιβλίο των Θρησκευτικών και ενός επιπρόσθετου φυλλαδίου, που τους δόθηκε.
Εγκυκλοπαιδικά διδάχτηκαν, έμαθαν και απέκτησαν γενικές πληροφορίες για την ιστορία της Γέννησης του Ιησού Χριστού. Στην αίθουσα πραγματοποιήθηκε ανάλυση της ορθόδοξης θρησκευτικής εικόνας της Γεννήσεων και συζητήθηκαν και αποκωδικοποιήθηκαν οι συμβολισμοί που εμπεριέχει. Γνώρισαν τον μύθο των Καλικάντζαρων και την παρουσία τους στη Γη κατά το δωδεκαήμερο (25.12 – 06.01).
Μελέτησαν ήθη και έθιμα, που ακολουθούνται ακόμα και σήμερα είτε με την πατροπαράδοτη μορφή τους είτε επηρεασμένα από το εξωτερικό, όπως είναι η συνήθεια του στολισμού του χριστουγεννιάτικου δέντρου, η διακόσμηση των χώρων με το «γκι», το γέμισμα της αγιοβασιλιάτικης κάλτσας, η παρασκευή του χριστόψωμου για το γιορτινό τραπέζι, το σπάσιμο του «τυχερού» ροδιού, το μαγείρεμα της γαλοπούλας, η ανταλλαγή δώρων με τα αγαπημένα μας πρόσωπα, τα Θεοφάνια.
Γνώρισαν τα Χριστούγεννα και μέσα από την τέχνη με πίνακες γνωστών Ελλήνων και ξένων ζωγράφων, όπως του Γ. Λύτρα, του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου (El Greco) κ.ά. Έγραψαν τις δικές του χριστουγεννιάτικες ιστορίες. Άκουσαν και διάβασαν και τα Κάλαντα των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων. Διάβασαν και Κάλαντα και από άλλες Θρησκείες. Έγραψαν και τα δικά τους Κάλαντα με την ανάλογη σοβαρότητα και ευαισθησία και κάποιοι τα μελοποίησαν. Μερικά από τα κάλαντα αυτά είναι:
«Γεννάται ο Χριστός» Εφραιμία – Μαρία / Άγις
Γεννάται ο Χριστός
μες στον στάβλο των αλόγων,
ξαπλωμένος στο σανό
και στη φάτνη των αλόγων
Τ’ αστέρι οδηγά τους μάγος με τα δώρα.
Τα δώρα είναι
χρυσός, λιβάνι σμύρνα
με τις καμήλες προχωρούν, χωρίς να λείψει ώρα.
Οι άγγελοι είπαν το χαρμόσυνο το νέο
και το γιόρτασε όλη η γη
μέχρι και οι Ισπανοί,
Έλληνες, Ιταλοί και Ελβετοί».
«Η φάτνη του Χριστού» Νάντια / Αχιλλέας
Το άστρο της Βηθλεέμ
οδήγησε τους Μάγους
στη φάτνη του Χριστού
στη φάτνη του Χριστού.
Του πρόσφεραν χρυσό
του πρόσφεραν λιβάνι
του πρόσφεραν και σμύρνα
για τον άνθρωπο Θεό.
Θείο βρέφος γεννιέται.
Ο Σωτήρας μας γεννιέται.
Τα ζώα προσκυνούν.
Ποιμένες προσκυνούν,
τον Σωτήρα τους
τον Σωτήρα τους.
«Χριστούγεννα ήρθαν στην Ελλάδα» Μάρα / Σταύρος
Κοιτάξτε τους τρεις Μάγους στο λεπτό.
Ελάτε χριστιανοί να γιορτάσουμε ξανά.
Χριστούγεννα ήρθαν στη Ελλάδα,
ελάτε να γιορτάσουμε την Πρωτοχρονιά,
πάμε να προσκυνήσουμε τον Βασιλιά.
Με σκούφους κόκκινους χορεύουμε με χαρά
να πάμε να προσκυνήσουμε το Άγιο Βρέφος.
Χριστούγεννα ήρθαν ξανά.
Την Άγια Μέρα του θαύματος
να γιορτάσουμε με γέλιο και χαρά.
Να ‘μουν κι εγώ εκεί να δω τον Ιησού Χριστό.
«Καλέ μου, Χριστέ» Βαλέρια / Νικόλας
Τους μήνες τους μετρούσαμε
να’ ρθουμε να σε βρούμε,
για να σε προσκυνήσουμε
και να σου ευχηθούμε.
Στη φάτνη περιμένετε.
Θα ‘ρθουμε να σε δούμε,
γιατί τους Μάγους με τα δώρα
σε εσένα οδηγούμε.
Της Βηθλεέμ το αστέρι,
που λάμπει από ψηλά,
μας φέρνει κοντά
να πούμε αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά.
Επιπρόσθετα, τα παιδιά μας τον ίδιο μήνα ακολούθησαν και το «Ημερολόγιο αντίστροφης μέτρησης» (Advent Calendar)Το Χριστουγεννιάτικο ημερολόγιο αποτελεί έθιμο των Βορείων λαών, κυρίως των Γερμανών. Ακολουθείται από την 1η Δεκεμβρίου και ολοκληρώνεται την 24η Δεκεμβρίου.
“Το Χριστουγεννιάτικο ημερολόγιο αποτελείται από αριθμημένα μικρά δωράκια που καθημερινά στα παιδιά ενισχύουν την προσμονή της έλευσης των Χριστουγέννων.
Καθένα από αυτά τα αριθμημένα δωράκια που είναι περίτεχνα τυλιγμένα ανοίγεται κάθε πρωί έως ότου κορυφωθεί το εορταστικό κλίμα την παραμονή των Χριστουγέννων και τις μέρες που θα ακολουθήσουν” (Wikipedia).
Στο ημερολόγιο της τάξης, φυσικά, δεν υπήρχαν δωράκια, αλλά χαρτάκια με μηνύματα έκπληξης. Οι μαθητές μας περίμεναν καρτερικά κι ανυπομονούσαν καθημερινά να ανοίξουμε τα χαρτάκια και να αποκαλυφθεί το κείμενο με την οδηγία για κάποια δράση, δραστηριότητα, εργασία, που θα πραγματοποιούσαν εκείνη την ημέρα ή θα την προετοίμαζαν σπίτι.
Μερικά από τα «κρυφά» μηνύματα ήταν:
- Τα Χριστούγεννα πλησιάζουν. Βρίσκω στολίδια, για να στολίσω την τάξη μου.
- Με τους φίλους και τις φίλες μου στολίζουμε την τάξη.
- Τι έγινε εκείνες τις άγιες μέρες; Κάθομαι αναπαυτικά και παρακολουθώ.
- Τα Χριστούγεννα … … … κάθετα και οριζόντια (λύση σταυρόλεξου και κρυπτόλεξου)
- Χριστούγεννα και τέχνη (πίνακες σχετικοί με τα Χριστούγεννα από Έλληνες και ξένους ζωγράφους)
- Οι μικροί καλλιτέχνες φιλοτεχνούν τα Χριστούγεννα (ζωγραφική)
- Οι αναμνήσεις είναι σημαντικές. Μας δείχνουν από πού ξεκινήσαμε και πώς φτάσαμε εδώ που είμαστε. Βγάζω μια φωτογραφία μου μπροστά από το χριστουγεννιάτικο δέντρο μου και τη φέρνω στην τάξη για την έκθεση «Χριστούγεννα 2019.
- Δεν είμαι μόνο μικρός ζωγράφος. Ξέρω να φτιάχνω και πρωτότυπα στολίδια.
- Κόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη, δώσ’ της κλότσο να γυρίσει παραμύθι ν’ αρχινήσει.
- Μακάρι … Είθε … Εύχομαι … για τα παιδιά του κόσμου. (Γράφω ευχές για τα παιδιά του κόσμου.)
- Άγιε μου Βασίλη, και φέτος ήμουν καλό παιδί. Θέλω να μου φέρεις … (γράμμα στον Άγιο Βασίλη)
- Σαββατοκύριακο γιορτινό … … … φιλανθρωπικό, μα χαρά βοηθώ , όπως μπορώ και χαμογελώ!!! (Bazaar 2019)
- Σαββατοκύριακο γιορτινό … … … φιλανθρωπικό, με χαρά βοηθώ , όπως μπορώ και χαμογελώ!!! Φορώ τα καλά μου και χαρά παντού σκορπώ (Ημέρα βάρδιας στο Bazaar 2019)
- Μελομακάρονα … κουραμπιέδες … δίπλες … βασιλόπιτα … Βρίσκω μια χριστουγεννιάτικη συνταγή … Αν θέλω την ετοιμάζω και κερνώ.
- Μια κάρτα μα ποια κάρτα μια κάρτα … με ευχές. (κατασκευή χριστουγεννιάτικης κάρτας)
- «Μόνος στο σπίτι», «Ο γιος του Αη Βασίλη», «Πολικό Εξπρές», «Ο Κατεργάρης των Χριστουγέννων», «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία», «Τζακ Φροστ, ο χιονάνθρωπος» … (προβολή χριστουγεννιάτικης ταινίας)
- «Τρίγωνα Κάλαντα», «Άγια Νύχτα», «Ρούντολφ, το ελαφάκι», «Ο μικρός τυμπανιστής», «Ω! Έλατο», «Πάει ο παλιός ο χρόνος» … (ακούμε χριστουγεννιάτικα τραγούδια)
- «Καλήν ημέραν άρχοντες …», «Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά …, «Φέρ’ τε μας κρασί να πιούμε και του χρόνου να σας πούμε …» … Γράφω κι εγώ τα δικά μου Κάλαντα.
- Τι δώρο σου έφερε ο Άγιος Βασίλης; Εμένα μου έφερε … Ανταλλάσσω δώρα … τώρα!
- Σσσσςςς!!! … Μη μας ακούσει η κυρία Αντωνοπούλου … Καιαιαιαιαι πάμε …(Τα ικαριώτικα Κάλαντα στην κυρία Αντωνοπούλου)
- Κάρολος, Ντίκενς, Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Μενέλαος Λουντέμης … Προσπαθώ να τους μοιάσω (Γράφω το δικό μου χριστουγεννιάτικο παραμύθι)
- Είμαι παιδί γενναίο, … Είμαι παιδί καλό, … Είμαι παιδί ευαίσθητο … Κάνω μια καλή πράξη.
- Σκουφάκια … Τριγωνάκια … Ταρανδάκια … Δεν τα ξεχνώ, τα Κάλαντα να πω.
Όλοι οι μαθητές μας χάρηκαν, ευχαριστήθηκαν, διασκέδασαν με τη δραστηριότητα αυτή. Έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους. Δημιούργησαν εκπληκτικά έργα ζωγραφικής. Συνεργάστηκαν. Εμπνεύστηκαν. Έμαθαν. Διδάχτηκαν. Και με χαμόγελα μεγάλα έδωσαν σε όλους τις πιο ζεστές ευχές τους!
